Piyasaya sürülen para geri çekildiğinde BIST 100 değerleri nerede olacak.
7 yılında etkisini göstermeye başlayan Avrupa krizi ve kötüleşen ABD istihdam verilerini önlemek için Fed’in ilk müdahalesi ufak aralıklarla faiz indirimine gitmesi oldu.
n
nFED in faiz indirimi süreci, BIST 100 grafiğinden de görüldüğü üzere Türkiye’de global krizin etkisini azaltmaya yetmedi ve Fed 25 Kasım 2009 tarihinde ilk kez QE1 olarak adlandırılan para genişleme politikasına başladı.
n
nTarihin en uzun ve en büyük ölçekli olan bu para politikası, 600 milyar dolar mortgage destekli ve kurumsal tahvil almasıyla 16 Aralık 2008’de başlatıldı. Bu tarihten itibaren her ay 100 milyar dolarlık mortgage tahvili satın aldı. QE1 başlangıcında 20000-30000 aralığında olan BIST 100, 17 ay sonunda 60000-70000 aralığına çıktı.
n
nQE1’den daha az etkili olan QE2 ise 3 Kasım 2010’da başlatıldı. QE2’nin farkı Fed’in hazine tahvilleri alımına da başlamasıydı. İstihdamda istenilen orana varılamayınca 12 Eylül 2012’de QE3 başlatıldı.
n
nVe şimdi… Artık, ABD geçtiğimiz günlerde istenilen istihdam değerlerine ulaştıklarını açıkladı ve QE3 para genişleme politikasını azaltmaya yönelik harekete geçti.
n
nİşte asıl sorun buradan sonra başlıyor. BIST 100 endeksi QE ile birlikte gelişmekte olan ülkelere para girişinin etkisiyle şu an 60.000-70.000 aralığında fakat parasal genişleme politikaları bitirildiğinde, bu sebeple çıkan BIST100 endeksi aynı sebepten dolayı düşüşe başlayacaktır.
n
nEndeksteki bu yükselişin nedeni ülkenin ekonomik anlamda ilerlemesi mi yoksa Fed’in uyguladığı para politikaları sebebiyle ülkeye sıcak para girişi mi bunu değerlendirmek gerek. En önemlisi de piyasaya sürülen para geri çekildiğinde BIST 100 değerleri nerede olacağı. Bize kalırsa FED’in sıkılaşmaya yeniden başlaması BIST te malesef ki daha aşağı seviyeleri gösterecek gibi. Bunun Dolar TL de yukarı yönde iştah getireceğini de belirtmekte fayda var.
n
nDipnot: Tarihe Not Düşmek Adına FED Faiz ve QE Kararı Tarihlerini Sizlerle Paylaşalım;
n28 Haziran 2007: FOMC federal fon oranını 5.25’te sabitleme kararı aldı.
n17 Ağustos 2007: Fed yönetim kurulu ana faiz oranını 50 baz puan düşürdü.
n18 Eylül 2007: FOMC federal fon oranını yüzde 4.75’e, Fed yönetim kurulu da ana kredi faizini yüzde 5.25’e düşürdü.
n31 Ekim 2007: FOMC federal fon oranını yüzde 4.50’e, Fed yönetim kurulu da ana kredi faizini yüzde 5.00’e düşürdü.
n11 Aralık 2007: FOMC federal fon oranını yüzde 4.25’e, Fed yönetim kurulu da ana kredi faizini yüzde 4.75’e düşürdü.
n22 Ocak 2008: FOMC federal fon oranını yüzde 3.00’e, Fed yönetim kurulu da ana kredi faizini yüzde 3.50’e düşürdü.
n16 Mart 2008: Fed yönetim kurulu ana faizini yüzde 3.25’e düşürdü.
n18 Mart 2008: FOMC federal fon oranını yüzde 2.25’e, Fed yönetim kurulu da ana kredi faizini yüzde 2.50’e düşürdü.
n 30 Nisan 2008: FOMC federal fon oranını yüzde 2.00’e, Fed yönetim kurulu da ana kredi faizini yüzde 2.25’e düşürdü.
n 25 Haziran 2008: FOMC federal fon oranını yüzde 2.00’de tutmaya karar verdi.
n8 Ekim 2008: FOMC federal fon oranını yüzde 1.50’e, Fed yönetim kurulu da ana kredi faizini yüzde 1.75’e düşürdü.
n29 Ekim 2008: FOMC federal fon oranını yüzde 1.00’e, Fed yönetim kurulu da ana kredi faizini yüzde 1.25’e düşürdü.
n 16 ARALIK 2008: FOMC federal fon oranını yüzde 0 ile 0.25’e indirdi; Fed Yönetim Kurulu da ana kredi faizini 0.50’e düşürdü.
nFed, 25 Kasım 2008’de 600 milyar dolar mortgage destekli ve kurumsal tahvil alacağını bildirerek ABD Merkez Bankası parasal genişleme sürecini başlattı. Resmi olarak 16 Aralık 2008’de başlayan parasal genişleme QE olarak bilinmektedir.
n18 Mart 2009: Fed QE1’i 750 milyar dolarlık mortgage ve kurumsal tahvil, ayrıca 300 milyar dolarlık Hazine tahvili alımını ekleyerek genişletti.
nQE1 tarihin en uzun ve en büyük ölçekli parasal genişleme programı oldu. Toplamda 17 ay süren QE1 programı süresince Fed her ay 100 milyar dolarlık mortgage tahvili satın aldı. Amerikan ekonomisi, desteklenen kredi piyasaları ve özel sektöre sağlanan likidite sayesinde ilerleme kaydetti. Bu süreçte faizler yüzde 6.3’ten yüzde 5.2’ye gerileyerek, büyümeyi destekledi.
n3 Kasım 2010: FOMC ikinci parasal genişleme programını aylık 75 milyar dolar olmak üzere 600 milyar dolarlık uzun vadeli Hazine tahvili alacağını bildirerek başlattı.
nQE2 Haziran 2011’e kadar devam etti. QE1’den farkı ise Fed’in Hazine tahvilleri alması oldu. Bu sürecin sonunda faizler yüzde 4.6’ya indi.
n13 Eylül 2012: Fed yönetimi , istihdam piyasasında bekledikleri rakamlara ulaşıncaya kadar aylık 40 milyar dolarlık mortgage tahvili alacağını söyledi ve bu sayede QE3 başlatılmış oldu.
n12 Aralık 2012: Fed QE3’ü ayda 40 milyar dolarlık mortgage destekli tahvil ve 45 milyar dolarlık uzun vadeli Hazine tahvili alacağını söyleyerek genişletti. İşsizlik yüzde 6.5’e gerileyinceye ve enflasyon yüzde 2.5’in üzerine çıkıncaya kadar federal fon faizini yüzde 0-0.25’te tutacağını açıkladı.
nMart 2009’daki müdahalelerden itibaren S&P 500 endeksi zirveye tırmandı.
n18 Aralık 2013: Fed yönetimi, 85 milyar dolarlık QE3 programını 10 milyar dolar azaltma kararı aldı.
n