Bir hafta sonra tam bugün piyasalar aylardır peşinde olduğu sorunun cevabını öğrenmiş olacak; Birleşik Krallık AB’den çıkacak mı? Referandum ile birlikte sadece Birleşik Krallık için değil başta Euro Bölgesi olmak üzere tüm dünya için önemli bir belirsizlik ortadan kalkmış olacak. Tabi halk eğer AB’e kalmayı oylarsa.
Belirsizlikten pound payına düşeni şimdiye kadar zaten fazlasıyla aldı… Aşağıdaki grafikte Avustralya Doları (AUD), Euro (EUR), Japon Yeni (JPY), İsviçre Frankı (CHF) ve İngiltere Pound’una ait (GBP) son üç yıllık efektif kur endeksi var.
AB Referandumu’nun piyasaların ana gündem maddesi haline bu sene başından itibaren gelmeye başladığını kabul edersek grafik, Brexit belirsizliğinin poundu ezdiğini net bir şekilde gözler önüne sürüyor.
Grafikte yer alan bütün majör para birimleri seneye başladığı seviyelerin üzerinde. Yani hepsi değer kazanmışlar. Tek istisna ise pound. Aralık ayı sonunda 115.0 üzerinde olan reel efektif pound endeksi Nisan sonunda 107.0 altına gerilemiş. Yaklaşık %8’lik bir gerilemeye tekabül ediyor. Diğer para birimleri ise Aralık sonuna kıyasla %0.3 (CHF) ile %8.3 (JPY) arası değerlenmişler.
Referandum belirsizliği poundu iki temel bacaktan etkiledi. Birincisi BoE faiz artışı, ikincisi ise büyüme bacağı. Daha önceleri 2016 birinci yarıda faiz artışlarına başlaması beklenen BoE’nin referandum nedeniyle aslında o kadar acele etmeyeceği anlaşıldı. Ayrıca belirsizlik yüzünden şirketlerin ve tüketicilerin harcamalarını ertelemesi büyümenin hız kesmesine neden oldu. Önceki çeyrek %0.5 büyüyen İngiltere ekonomisi 2016 birinci çeyrekte %0.4 büyüdü.
‘İngiltere AB’den Çıkacak mı’ sorusunun net cevabını tam bir hafta sonra almış olacağız ama referandum sonucuna şimdiden ışık tutabilecek anket sonuçları neredeyse her gün yayınlanıyor. İkinci grafikte son yirmi anketin sonuçlarını görüyorsunuz.
Son on ankette bariz bir ‘Ayrılalım’ üstünlüğü var. Son on anketin sekizi ayrılalım diyenleri önde gösteriyor. Ortalamalara baktığımızda da ayrılalım kampının son zamanlarda momentum kazandığı ortaya çıkıyor. Yirmi anketin ortalaması ‘Kalalım’ %44.0, ‘Ayrılalım’ %45.4 şeklinde. Son on anketin ortalaması ‘Kalalım’ %43.5 ile ‘Ayrılalım’ %47.1, son beş anketin ise ‘Kalalım’ %42.0 ile ‘Ayrılalım’ %47.4 şeklinde.
Tam bu aşamada anketlerle ilgili bir kaç uyarı yapmakta fayda var. Kararsızların oranı hala gerçek sonucu değiştirecek kadar yüksek ve anketlerin yapılış şekline (telefonda, online) göre sonuçlarda dikkate değer farklılıklar var. En önemlisi ise anketlerin asıl sonucu tahmin etmekteki başarısız olabileceği gerçeği.
Buna en yakın örnek geçtiğimiz sene Mayıs ayındaki İngiltere genel seçimleri. Seçimlerden sadece bir kaç gün öncesine kadar açıklanan bazı anketler Muhafazakarları ve İşçi Partisi’ni neredeyse başa baş gösterirken Muhafazakarlar seçimi yedi yüzde puan farkla kazanmıştı. Anketlerin sadece fikir yoklaması olduğu ve gerçek sonuçlardan farklılaşabileceğinin altını çizelim. Fakat piyasaların sonuçlarla ilgili şu anda elinde olan en objektif bilgiyi anketler sağladığı için pound anketlerden etkilenmeye de devam edecek.
23 Haziran’a kadarki süreçte yön tamamen anketlere emanet. Ayrılalım cephesinin güçlenmesiyle birlikte GBPUSD üzerindeki baskı giderek artıyor. Aradaki farkın daha da açılması GBPUSD’nin referandum gününü 1.40 altında karşılamasına neden olabilir. Tam tersi durumda ise 1.45 bölgesine doğru bir yükseliş görebiliriz.
Referandum sonrası için ise iki temel senaryo var elbette;
- i) İngiltere halkının AB’de kalmayı oylaması (Bremain); belirsizlik nedeniyle %8’den fazla kan kaybeden pound kademeli olarak verdiklerini geri alabilir. Poundda yaşanan gerilemenin enflasyonu desteklemesi, belirsizliğin ortadan kalkması ile ekonominin tekrar ivmelenmesi ve maaşlardaki artışın hız kazanması durumunda BoE faiz artışını tekrar masaya getirebilir. Brexit engelinin kalkması ile Fed’in faiz artışlarına daha sıcak bakması ise GBPUSD’deki yükselişi yavaşlatabilecek bir faktör olarak ortaya çıkabilir. Yani GBPUSD belki verdiklerinin tamamını geri almayabilir ama o an bulunduğu seviyelerin üzerine kademeli olarak en az %4 – %5 koyabilir.
- ii) İngiltere halkının AB’den ayrılmayı oylaması (Brexit); GBPUSD’de ilk anda büyük bir düşüşü %10’a yakın kademeli bir düşüş takip edebilir. Ortaya çıkan belirsizliğin ekonomiyi daha da yavaşlatması BoE’yi faiz indirmek ve belki de varlık alım programını artırmak zorunda bırakabilir. Brexit durumunda sadece poundu değil euroyu da zor günlerin beklediğinin altını çizelim.
