Geçtiğimiz haftanın ana teması kuşkusuz İsviçre merkez bankasının piyasaya yaşattığı 1.20 şokuydu. 2011 Eylül’den bu yana EURCHF’de 1.20 altına izin vermem diyen SNB Perşembe günü hiç beklenmedik bir şekilde piyasayı ters köşeye yatırdı ve ‘artık 1.20 tabanı yok, faizleri %-0.25’den %-0.75’e çekiyorum’ dedi.

Açıklamanın gelmesiyle birlikte piyasalarda çok nadir görülen hareketlere tanıklık ettik. 1.20’nin hemen üzerinde tutunan EURCHF kendini dakikalar sonra 3500 pips aşağıda 0.85 seviyelerinde bulurken, USDCHF bir senede aldıklarını bir kaç dakikada geri verdi.

Piyasalarda deprem etkisi yaratan bu olay belki de bundan yıllar sonra ‘Kara Perşembe’ olarak anılacak dersek abartmış olmayız. Daha bir kaç hafta önce ‘1.20 tabanı para politikamızın temel aracı’ diyen Jordan’ın piyasaya yaptığı kötü bir şakaydı sanki bu.

Sadece dünyanın en güvenlilir merkez bankalarından birine güvenerek EURCHF alışta olan yatırımcıları değil dünyanın en büyük aracı kurumlarını da zorda bıraktı SNB. Kimi uzmanlar bu beklenmedik kararı ‘acemice’ kimi uzmanlar ‘tarihin en kötü merkez bankası kararı’ olarak nitelendirirken daha ileri gidip ‘aptalca bir karar’ diyenler bile oldu.

SNB 2011’de 1.20 tabanını getirdiğinde Euro Bölgesi krizde, Yunanistan iflasın eşiğinde, İrlanda ve İspanya ise Yunanistan’ın yolunda. Piyasa Euro’nun geleceğini sorguluyor ve İsviçre Frankı yangından kaçan yatırımcılar için en yakın güvenli liman olarak parlıyor. 

EURCHF 1.000 seviyelerine dayanmış durumda ve 6 Eylül Salı 2011 sabahı SNB, CHF’deki aşırı değerlenmenin neden olduğu deflasyonist riskleri neden göstererek 1.20 minimum tabanını getirdiğini açıklıyor.

Bugüne döndüğümüzde 2011 Eylül’den çok farklı bir tablo olduğunu söyleyemeyiz. Yunanistan’da seçim ve Euro’dan çıkma riski var, deflasyonist riskler tavan yapmış durumda, global büyüme için hiç de iyimser bir görünüm yok. CHF gibi güvenli limanlara hala büyük bir ilgi var. İsviçre’ye baktığımızda da enflasyonun %-0.3 ile 2011 Eylül seviyelerinin çok daha altında olduğunu görüyoruz ve tabanın kalkması ile EURCHF bu haftayı 1.0000 altında kapattı.

Peki SNB neden kendi ayağına kurşun sıktı? 

En mantıklı cevap ECB’nin hazırladığı QE bazukasına karşı savunmasız olduğunu anladı ve 1.20 tabanını korumanın çok daha maliyetli ve güç olacağını öngörerek bu politikasından vazgeçti.

Bundan sonra ne olacak?

SNB döviz piyasalarında aktif olmaya devam edeceğini, yani gerek gördüğünde müdahale etmeye devam edeceğini açıkladı. Fakat EURCHF bundan sonra artık dalgalı bir parite olarak hareket edecek ve Euro Bölgesi düzlüğe çıkana kadar üzerindeki baskı devam edecek.