Bir ay sonra tam bugün piyasalar aylardır peşinde olduğu sorunun cevabını öğrenmiş olacak; İngiltere AB’den çıkacak mı? İngiltere halkı sadece İngiltere için değil başta Euro Bölgesi olmak üzere tüm dünya için önemli bir belirsizliği ortadan kaldırmış olacak. Tabi halk eğer AB’e kalmayı oylarsa.
Belirsizlikten pound payına düşeni şimdiye kadar zaten fazlasıyla aldı… Aşağıdaki grafikte Avustralya Doları (AUD), Euro (EUR), Japon Yeni (JPY), İsviçre Frankı (CHF) ve İngiltere Pound’una ait (GBP) son üç yıllık efektif kur endeksi var.
AB Referandumu’nun piyasaların ana gündem maddesi haline bu sene başından itibaren gelmeye başladığını kabul edersek grafik, Brexit belirsizliğinin poundu ezdiğini net bir şekilde gözler önüne sürüyor.
Grafikte yer alan bütün majör para birimleri seneye başladığı seviyelerin üzerinde. Yani hepsi değer kazanmışlar. Tek istisna ise pound. Aralık ayı sonunda 115.0 üzerinde olan reel efektif pound endeksi Nisan sonunda 107.0 altına gerilemiş. Yaklaşık %8’lik bir gerilemeye tekabül ediyor. Diğer para birimleri ise Aralık sonuna kıyasla %0.3 (CHF) ile %8.3 (JPY) arası değerlenmişler.
Brexit belirsizliği poundu iki temel bacaktan etkiledi. Birincisi BoE faiz artışı, ikincisi ise büyüme bacağı. Daha önceleri 2016 birinci yarıda faiz artışı beklenen BoE’nin referandum nedeniyle aslında o kadar acele etmeyeceği anlaşıldı. Ayrıca belirsizlik şirketlerin ve tüketicilerin harcamalarını ertelenmesi nedeniyle de büyümede hissedilir bir yavaşlamaya neden oldu. Önceki çeyrek %0.5 büyüyen İngiltere ekonomisi ilk tahmine göre 2016 birinci çeyrekte %0.4 büyüdü.
‘İngiltere AB’den Çıkacak mı’ sorusunun net cevabını tam bir ay sonra almış olacağız ama referandum sonucuna şimdiden ışık tutabilecek anketler sonuçları haftada bir kaç kez yayınlanıyor. İkinci grafikte Nisan başından bu yana düzenlenen anketlerin sonuçlarını görüyorsunuz.
Son altı ankette bariz bir ‘Kalalım’ üstünlüğü var. Ortalamada katılanların %48’i ‘Kalalım’, %40’ı ise ‘Ayrılalım’ demiş son altı ankette. Grafikteki 32 anketin ortalaması ‘Kalalım’ %44.7, ‘Ayrılalım’ %41.7 şeklinde. Son 20 ve 10 ankette ise ortalamalar sırasıyla ‘Kalalım’ %45.9 ile ‘Ayrılalım’ %42.3 ve ‘Kalalım’ %45.3 ile ‘Ayrılalım’ %41.4 şeklinde. Yani ortalamalar ‘Kalalım’ kampının güçlendiğini söylüyor.
Tam bu aşamada anketlerle ilgili bir kaç uyarı yapmakta faydar var. Kararsızların oranı hala asıl sonucu değiştirecek kadar yüksek ve anketlerin yapılış şekline (telefonda, online) göre sonuçlarda dikkate değer farklılıklar var. En önemlisi ise anketlerin asıl sonucu tahmin etmekteki başarısız olabileceği gerçeği.
Buna en yakın örnek geçtiğimiz sene Mayıs ayındaki İngiltere genel seçimleri. Seçimlerden sadece bir kaç gün öncesine kadar açıklanan bazı anketlerin Muhafazakarları ve İşçi Partisi’ni neredeyse başa baş gösterirken Muhafazakarlar seçimi yedi yüzde puan farkla kazanmıştı. Anketlerin sadece fikir yoklaması olduğu ve gerçek sonuçlardan ciddi bir şekilde farklılaşabileceğinin altını çizelim. Fakat piyasaların sonuçlarla ilgili şu anda elinde olan en objektif bilgiyi anketler sağladığı için pound sonuçlardan etkilenmeye de devam edecek.
Son grafik GBPUSD’nin Mayıs ayı içerisindeki günlük bazdaki hareketlerini içeriyor. 50 günlük hareketli ortalama (50DMA) kırmızı çizgi, mavi çizgi ise 100 günlük hareketli ortalama (100DMA). 50DMA sekiz ay sonra ilk kez 100DMA üzerine çıkıyor ve tam kesiştikleri bölgeden alıcıların devreye girdiklerini görüyoruz.
Yükselişin tek sebebi hareketli ortalamalar değil. Yükselişte referadum anket sonuçlarının ‘Kalalım’ kampının arayı açtığını göstermesinin de büyük payı var. 23 Haziran’a kadar bu anket sonuçları büyük oranda yön beliryeci olacak. Tabi ABD verileri, FOMC üyelerinden gelen açıklamalar ve 15 Haziran Fed kararları da etkileyecek pariteyi fakat başrolde referandum olacak.
23 Haziran’a kadarki süreçte yönün ne olacağını söylemek zor. Teknik olarak 50 ve 100 günlük hareketli ortalamaların kırılması ile Fed Haziran faiz artışı ihtimalinin güçlenmesi 1.40 altına itebilir GBPUSD’yi. ‘Ayrılalım’ kampının öne geçtiğine işaret eden anketler bu düşüşü daha da hızlandırabilir ve 1.35’lere radara girer. Tersi durumda ise 1.4660 ile 1.4760’lara doğru bir yükselişi tetikleyebilir. Sonrasında 1.50’ler gündeme gelebilir.
Referandum sonrası için ise iki temel senaryo var elbette;
- i) İngiltere halkının AB’de kalmayı oylaması; belirsizlik nedeniyle %8’den fazla kan kaybeden pound kademeli olarak verdiklerini geri alabilir. Poundda yaşanan gerilemenin enflasyonu desteklemesi, belirsizliğin ortadan kalkması ile ekonominin tekrar ivmelenmesi ve maaşlardaki artışın hız kazanması durumunda BoE faiz artışını tekrar masaya getirebilir. Brexit engelinin kalkması ile Fed’in faiz artışlarına daha sıcak bakması ise GBPUSD’deki yükselişi yavaşlatabilecek bir faktör olarak ortaya çıkabilir. Yani GBPUSD belki verdiklerinin tamamını geri almayabilir ama o an bulunduğu seviyelerin üzerine kadameli olarak bir %4 – %5 koyabilir.
- ii) İngiltere halkının AB’den ayrılmayı oylaması (Brexit); GBPUSD’de ilk anda büyük bir düşüşü %10’a yakın kademeli bir düşüş takip edebilir. Ortaya çıkan belirsizliğin ekonomiyi daha da yavaşlatması BoE’nin faiz indirmesine ve belki de yeni varlık alım programı başlatmaya itebilir. Brexit durumunda sadece poundu değil euroyu da pek de parlak olmayan günlerin beklediğinin altını çizelim.
