Yunanistan’ın Euro’dan çıkışı son zamanlarda olduğu kadar hiç bir zaman bu kadar ciddi ve sık bir şekilde tartışılmamıştı.
Yunanistan’ın Euro’dan çıkışı son zamanlarda olduğu kadar hiç bir zaman bu kadar ciddi ve sık bir şekilde tartışılmamıştı.
Konu o kadar ileri gitti ki artık Avrupa’da Euro maliye bakan yardımcıları ve hazine bakanlarından oluşan bir çalışma grubu (EWG) kurulduğu ve Yunanistan çıkışı için hazırlıklar yapıldığı söyleniyor.
Peki Yunanistan’ın Euro’dan çıkması nasıl bir süreç doğurur? Piyasada nasıl bir etkisi olur? Uzmanlar ve ekonomistler neler yaşanacağını düşünüyor?
İlk olarak böyle bir çıkışın piyasaların kapalı olduğu bir gün ideal olarak Cumartesi açıklanması olası. Yani Yunanistan’ın piyasaları yatıştırmak ve kendi para birimine geçiş yapmak için iki günü olacak.
Muhtemelen aynı hafta sonu meclis bir acil toplantıyla yeni para birimi Drahmi kanununu yasalaştıracak. İlk aşamada da Euro/Drahmi parite değeri bire eşitlenecek.
Çıkıştan sonraki en az iki işlem günü de tatil ilan edilecek ve böylece Yunan bankalarından büyük meblağlarda Euro kaçışının önüne geçilmek istenecek. Yine de uluslararası piyasada Drahmi’nin büyük değer kaybının önüne geçilemeyecek ve Drahmi, Euro karşısında bir kaç günde en az 50%’lere varan değer kaybı yaşayacak.
Aynı zamanda yurt dışına Euro çıkışını engellemek amacıyla da bankacılık kanunlarında acil düzenlemelere gidilecek. Buna karşı olarak Yunanistan’da politik ve sosyal huzursuzluklar büyüyüp isyan boyutuna ulaşabilecek.
Yunanistan’ın Euro’dan çıkışından sonra gözler ECB’de olacak. Ortak Euro para biriminin sürekli olması planlandığı ve çıkışın yasal olarak mümkün olmaması nedeniyle ECB büyük bir baskı altına girecek. ECB’ye, Euro’ya tekrar güven geri getirmek ve fiyat istikrarı sağlamak düşecek. Tabi o kaos içerisinde bunu ne kadar yapabilir büyük bir soru işareti.
Yunanistan GSYİH’sı, Drahmi’ye geçişle birlikte yaşanan büyük devalüasyondan sonra 40% – 50% varan oranlarda daralma yaşayacak.
Çıkıştan hemen sonra AB piyasalarına olan güvenin sarsılması nedeniyle Portekiz, İspanya ve İtalya gibi borçlarla bütçesini döndüren ülkeler borç bulma konusunda büyük güçlük çekecek ve bankalar ile hükümet büyük darbe yiyecek.
Oluşan korku ve güvensizlik ortamı nedeniyle bu ülkelerden 20% – 30% oranında mevduatların güvenli limanlara çekileceği tahmin ediliyor.
Kimi uzmanlara göre Yunanistan’ın çıkışı ECB için bir ders niteliğinde olarak, Euro ülkelerinin mali entegrasyon konusunda daha net adımlar atmasını sağlayacak.
Ne olursa olsun, Euro’nun kısa vadede devalüe olmasının önüne geçilemeyecek. Drahmi kadar büyük olmasa da Euro çıkışı izleyen bir kaç hafta özellike USD ve JPY karşısında değer kaybı yaşayacak. Uzun vadede ise ‘hasta’ üyelerden birinden kurtulduğu için Euro verdiklerinin bir kısmını geri alabilecek.
Yunanistan ve alacaklıları arasında belki de on yıllarca sürecek yasal bir süreç başlayacak. Yunanistan borçlarını geri ödeyemeyecek, saç traşı isteyecek. Borç verenler ise buna yanaşmayacak ve konu mahkemelere taşınacak.
Yani Yunanistan’ın Euro’dan çıkışı hem ECB’yi hem İspanya, İtalya, Portekiz hem de Yunanistan’ı zor durumda bırakacak. Kısa vadede bir belirsizlik ve kaos fırtınası hakim olacak piyasalara ve güvenli limanlar USD, JPY değerlenecek.
Riskten kaçıştan dolayı aralarında TCMB gibi gelişmekte olan ülke borsaları da olmak üzere bir çok piyasada bir süre kırmızı yanacak. TRY gibi riskli para birimleri kan kaybedecek.
Yani komşunun Euro’dan çıkışı AB ülkelerinde olduğu gibi bizim için de bir takım olumsuz sonuçlara yol açacak.
Bakalım dünya liderleri böyle bir kaosun önüne geçecek mi yoksa piyasayı Adam Smith’in ‘görünmez eline’ mi emanet edecek?
